Od południa 1 sierpnia do północy 2 sierpnia można zyskać tzw. odpust Porcjunkuli. Można go zyskać tylko jeden raz w roku i ofiarować za siebie albo za zmarłych na sposób wstawiennictwa. Jest to odpust zupełny udzielony za
- pobożne nawiedzenie jakiegokolwiek kościoła
- i odmówienie w tym czasie Ojcze nasz i Wierzę (por. WO nad,33 § nr 5).
Do tych dwóch modlitw, które łączą się z nawiedzeniem kościoła i razem stanowią tzw. czyn odpustowy, należy dodać pozostałe warunki, konieczne do zyskania odpustu.
Podstawowym jest dyspozycja wewnętrzna, czyli wykluczenie jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet powszedniego i wzbudzenie intencji zyskania odpustu.
Pozostałe trzy warunki to:
- spowiedź sakramentalna,
- Komunia św.,
- modlitwa w intencjach Ojca Świętego np. Ojcze nasz i Zdrowaś Maryjo (lub inna modlitwa).
Te trzy warunki mogą być wypełnione na wiele dni przed lub po 2 sierpnia, choć wypada, aby Komunia i modlitwa w intencjach Ojca świętego były odprawione w dzień zyskiwania odpustu (por. Normy dotyczące odpustów n. 19-20).
Przy odmawianiu modlitwy wystarczy również ją odmówić na przemian z towarzyszem lub śledzić myślą, gdy ktoś inny ją odmawia głośno. W przypadku głuchoniemych, wystarczy, że razem z innymi modlącymi się w tym samym miejscu, kierują do Boga swój umysł i pobożne uczucia; albo odmówią w myśli lub tekst modlitwy będą przebiegali tylko oczami.
W kościołach i klasztorach franciszkańskich 2 sierpnia obchodzone jest patronalne święto Matki Bożej Anielskiej z Porcjunkuli. Tego dnia w kościołach franciszkańskich i parafialnych można uzyskać odpust zupełny Porcjunkuli. Za zgodą biskupa diecezjalnego odpust ten może być przeniesiony na niedzielę przypadającą przed lub po 2 sierpnia.
Święto Matki Bożej Anielskiej Porcjunkuli związane jest z bazyliką Matki Bożej Anielskiej pod Asyżem. Porcjunkula, czyli „kawałeczek”, „drobna część”, to niewielka kapliczka, która obecnie mieści się w tej świątyni. Według legendy została ona wybudowana już w VI wieku przez pielgrzymów wracających z Ziemi Świętej wiozących ze sobą grudkę ziemi z grobu Matki Bożej. Zniszczoną kapliczkę odnowił św. Franciszek w 1207 roku i zamieszkał w niej. Później dołączyli do niego inni bracia. To św. Franciszek miał nadać świątyni nazwę Matki Bożej Anielskiej.
11 kwietnia 1909 r. papież Pius X nadał kościołowi Matki Bożej Anielskiej w Asyżu godność bazyliki patriarchalnej i papieskiej.
Odpust zupełny Porcjunkuli wiąże się z podaniem, według którego Matka Boża, ukazując się św. Franciszkowi w otoczeniu aniołów, miała powiedzieć, że w zamian za jego gorliwość w staraniach o zbawienie dusz, może on poprosić o łaskę, jaką zechce. Św. Franciszek prosił, aby wszyscy, po odbytej ze skruchą spowiedzi i po nawiedzeniu kaplicy Porcjunkuli, mogli otrzymać odpust zupełny i przebaczenie wszystkich grzechów.
Początkowo odpust zupełny Porcjunkuli można było uzyskać 2 sierpnia wyłącznie w kościele Matki Bożej Anielskiej w Asyżu. Od XIV wieku papieże zaczęli przyznawać go także poszczególnym kościołom franciszkańskim. W roku 1847 odpust, decyzją papieża Piusa IX, można było uzyskać we wszystkich kościołach parafialnych i innych, przy których istnieje III Zakon św. Franciszka. W 1911 roku papież Pius X rozszerzył przywilej na wszystkie kościoły.
